Nie ulega wątpliwości, że ludzie nauki jako badacze poszukują prawdy. Ale stwierdzenie to jest zbyt ogólne, aby mogło wystarczyć do należytego zrozumienia „badań naukowych”. A więc trzeba im się przyjrzeć frontalnie i w miarę możliwości dokładnie po to, aby z różnego rodzaju badań prowadzonych przy pomocy różnych metod roboczych wydobyć i przedstawić to, co jest istotne i wspólne.Rozpocząć wypada od wstępnych rozróżnień i określeń; przede wszystkim więc od stwierdzenia, że o badaniach naukowych mówi się w dwóch znaczeniach: szerszym i węższym. Badanie w znaczeniu węższym obejmuje część zakresu badania szerszego, lecz o treści bogatszej.W znaczeniu szerszym, badanie naukowe jest to ogół czynności w obrębie pracy naukowej — od powzięcia i ustalenia problemu włącznie aż do opracowania materiałów naukowych, jednakże bez czynności pisania pracy, poprawiania jej i oceny. Są to — innymi słowy — wszystkie czynności poszukiwania prawdy w przystosowaniu do danego problemu z jego uzasadnieniem łącznie.
